Μια σειρά από πρόσφατες αγωγές SLAPP έπληξαν ανεξάρτητους δημοσιογράφους και μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα. SLAPPS – Στρατηγικές Αγωγές κατά της Συμμετοχής του Δημοσίου – είναι ένας τύπος νομικής αγωγής που έχει σχεδιαστεί για να αποκλείσει τα μέσα ενημέρωσης ή άλλα μέσα από το να αναφέρουν ένα συγκεκριμένο θέμα. Οι ενέργειες δεν στοχεύουν στη χρήση του συστήματος δικαιοσύνης για την επίλυση ενός ζητήματος δικαιοσύνης. Αντίθετα, οι πρωταγωνιστές συχνά γνωρίζουν ότι θα χάσουν τελικά, αλλά το κύριο θέμα είναι να εξαντλήσουν τους πόρους της άλλης πλευράς μέχρι να φιμωθούν.
Στις 19 Οκτωβρίου 2021, το ελληνικό ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Altherthess και μια από τις δημοσιογράφους του, η Σταυρούλα Πουλημένη, βρέθηκαν στο στόχαστρο του Ευστάθιου Λιάλιου, στελέχους της ελληνικής εταιρείας εξόρυξης χρυσού Hellas Gold. Η δικαστική υπόθεση αφορούσε την απαίτηση από την εταιρεία εξόρυξης 100.000 ευρώ ως αποζημίωση για ένα άρθρο που δημοσίευσε ο ιστότοπος το 2020 σχετικά με την ποινική καταδίκη του στελέχους.
Στις 13 Ιανουαρίου 2022, ο Έλληνας δημοσιογράφος Θοδωρής Χονδρογιάννος προσέφυγε στα δικαστήρια αφού μια εταιρεία ανακύκλωσης με την επωνυμία «Rewarding Packaging Recycling», κατέθεσε μήνυση τόσο κατά του ερευνητή όσο και του πρώην εργοδότη του, το «insidestory.gr» ζητώντας αποζημίωση 80.000 ευρώ.
Ο δημοσιογράφος Τάσος Σαράντης από την καθημερινή εφημερίδα Εφημερίδα των Συντακτών (ΕΦΣΥΝ) εμφανίστηκε στο δικαστήριο στις 10 Φεβρουαρίου 2022, με την κατηγορία των «ψευδών δημοσιεύσεων» σχετικά με δημοσίευμα για την κατασκευή αιολικού πάρκου στην Πελοπόννησο. Η WRE Hellas, η εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την οποία ανέφερε, του μήνυσε για 225.000 ευρώ για συκοφαντική δυσφήμιση.
Η Athens Review of Books ανέφερε ότι ο κ. Παναγιώτος Δήμητρας, αυτοαποκαλούμενος «Ελληνικός Εθνικός Ιδιωτικός Εισαγγελέας» χρησιμοποιεί τις αγωγές ως εργαλείο για να φιμώσει άτομα με διαφορετικές απόψεις και να διαδώσει ψευδείς ισχυρισμούς. Πολλοί ακόμη δημοσιογράφοι, μεταξύ των οποίων οι Μ. Βασιλάκης, Σωτήρης Τριανταφύλλου, Φώτης Γεωργέλης (Athens Voice), Τάκης Θεοδωρόπουλος, ( H Καθημερινή), Θανάσης Μαυρίδης, ( Φιλελεύθερος) Άρης Πορτοσάλτε, ( Σκάι) Γιώργος Παπαχρήστος, ( Τα Νέα) κ.ά. εκφράζουν δημόσια τις απόψεις τους.
Αυτή η εκτεταμένη χρήση μηνύσεων από τον Παναγιώτη Δημητρά, έχει έρθει στο φως, με περισσότερες από 800 από αυτές, και με 34 εισαγγελείς και μάλιστα υψηλόβαθμους δικαστικούς λειτουργούς μεταξύ των εναγόμενων. Σύμφωνα με διάφορα δημοσιεύματα, οι μηνύσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για να φιμώσουν όσους έχουν διαφορετική άποψη από τον Παναγιώτη Δημητρά.
Το δημοσίευμα τονίζει επίσης ότι από τις αγωγές εξαιρέθηκαν το «Protagon» και οι Διονύσης Γουσέτης και Αλέξης Παπαχελάς της «Καθημερινής». Αυτό υποδηλώνει ότι ο κ. Δήμητρας ήταν επιλεκτικός στην επιλογή του ποιόν να μηνύσει.
Στις 15 Φεβρουαρίου 2022, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών καταδίκασε τους Παναγιώτη Δήμητρα και Αντρέα Γκίλμπερτ σε ποινή φυλάκισης δώδεκα μηνών με αναστολή τριών ετών με την κατηγορία της «ψευδής κατηγορίας» (άρθρο 229 του Ποινικού Κώδικα της Ελλάδας). Η ποινή έχει ασκηθεί έφεση. Ωστόσο, οι διάφορες οργανώσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπως το Παρατηρητήριο και η Διεθνής Αμνηστία εξέφρασαν ανησυχίες για την καταδίκη του Παναγιώτη Δημητρά και της Andrea Gilbert.
Στις 9 Μαΐου 2023, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών έκρινε υπέρ του συνηγόρου, διευθυντή της Athens Review of books, Μανώλη Βασιλάκη, μια πιλοτική υπόθεση που είχε αναβληθεί εννέα φορές από τον Φεβρουάριο του 2018.
Ο δικηγόρος Αλέξης Κούγιας ζητά 30.000 ευρώ από τον Αγγελίδη και την εφημερίδα για φερόμενη συκοφαντική δυσφήμιση και συκοφαντία στο ρεπορτάζ τους για τη δίκη Λιγνάδη. Το επίμαχο δημοσίευμα, με τίτλο «Κρεσέντο χυδαιότητας από την άμυνα Λιγνάδη», αναφέρθηκε στην οξύτητα των δημοσίων παρεμβάσεων κατά ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που προστατεύονται από το νόμο. Η «Εφημερίδα των Συντακτών» και ο δημοσιογράφος της, Δημήτρης Αγγελίδης, δέχτηκαν κύμα συμπαράστασης ως απάντηση σε μια άλλη μήνυση SLAPP που κατέθεσε ισχυρός δικηγόρος στην Ελλάδα.
Πολιτικά κόμματα, δημοσιογραφικοί σύλλογοι, δικηγόροι και ακαδημαϊκοί έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους στην εφημερίδα και τον Αγγελίδη. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και το MeRA25 έχουν ζητήσει την απόρριψη της υπόθεσης, με το MeRA25 να σημειώνει ότι η νομοθεσία κατά του SLAPP δρομολογείται στην ΕΕ.
Αμέριστη στήριξή τους στην εφημερίδα και τον δημοσιογράφο της έχουν εκφράσει και τα δημοσιογραφικά σωματεία, μεταξύ των οποίων η ΠΟΕΣΥ και η ΕΣΗΕΑ, τονίζοντας τη σημασία της ελευθερίας του Τύπου και το καθήκον των δημοσιογράφων να αναφέρουν πραγματικά γεγονότα. Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου, ένα παγκόσμιο δίκτυο συντακτών και δημοσιογράφων, προτρέπει την ελληνική κυβέρνηση να δώσει προτεραιότητα στη δημιουργία νομοθεσίας κατά του SLAPP.
Ως απάντηση στη μήνυση, πολλά εξέχοντα δημόσια πρόσωπα, όπως δικηγόροι, ακαδημαϊκοί, μεταξύ των οποίων ο Ξενοφών Κοντιάδης, η Ιφιγένεια Καμτσίδου, ο Θανάσης Καμπαγιάννης και ο Γιώργος Πλειός, έχουν δώσει συνεντεύξεις υποστηρίζοντας την εφημερίδα και τον δημοσιογράφο της. Ο Στρατής Μπουρνάζος έχει επίσης επαινέσει την εφημερίδα και τον Αγγελίδη που κάνουν σωστά τη δουλειά τους.
Η χρήση μηνύσεων για τη φίμωση των επικριτών και τη διάδοση ψευδών ισχυρισμών υπονομεύει την ελευθερία του λόγου και τη δημοκρατία, και είναι σημαντικό τέτοιες ενέργειες να αποκαλύπτονται και να αμφισβητούνται. Αυτές οι αγωγές καταδεικνύουν την ανάγκη για την Ελλάδα να δημιουργήσει επαρκή νομοθεσία κατά του SLAPP.
Ref:
Δημοσιογράφος αντιμετωπίζει μήνυση SLAPP για έρευνα για την ανακύκλωση συσκευασιών – govwatch
Ελλάδα: Δημοσιογράφοι στοχοποιήθηκαν σε πολλές αγωγές SLAPP – Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (ipi.media)
https://www.protagon.gr/apopseis/o-ethnikos-minytis-panagiwtis-dimitras-44342394858
https://newideas.gr/alli-mia-dikastiki-itta-toy-diavoitoy-ethnikoy-minyti-toy-manoli-vasilaki/